ĐBQH cho rằng việc đấu thầu gây khốn khổ trong lĩnh vực y tế và đề nghị có một chương riêng về đấu thầu thuốc trong Luật Đấu thầu (sửa đổi) và đa dạng hóa phương thức mua thuốc để trị bệnh.

Sáng 15-11 Quốc hội thảo luận sôi nổi về Dự luật Đấu thầu (sửa đổi). Nêu ý kiến thảo luận ĐB Phạm Khánh Phong Lan (TP.HCM) cho rằng đấu thầu chỉ là phương tiện, không phải là mục đích. Đấu thầu là để có những sản phẩm chất lượng và kiểm soát được giá cả.

“Nhưng vừa qua tiêu cực nhiều quá. Luật để kiểm soát quy trình, nhưng hệ luỵ ảnh hưởng đến thời gian và công sức và thực sự có chống được tiêu cực không?”, bà Lan nêu vấn đề.

Theo ĐB Phong Lan hầu như nhóm sản phẩm dịch vụ sử dụng ngân sách đều phải đấu thầu và chúng ta chấp nhận chậm lại để không tiêu cực. Nhưng có nhóm mặt hàng đặc biệt là y tế nhằm mục đích cứu người chữa bệnh, liên quan tính mạng người dân không chậm lại được.

Về đấu thầu trong y tế, bà Lan đề nghị ban soạn thảo quy định một chương riêng về đấu thầu thuốc. Đồng thời đa dạng hóa các phương thức để có được hàng hóa, dịch vụ, có được thuốc cho người bệnh “chứ không chỉ chăm chú vào đấu thầu vừa tốn thời gian, vừa không có thuốc, cũng chưa chắc chống được tiêu cực”.

Nhắc đến thuốc là mặt hàng thiết yếu, theo bà Lan khi đấu thầu sẽ có tình trạng các đơn vị dự thầu từ chối không tham gia thầu hoặc hủy thầu, trong trường hợp này cần có cách giải quyết đặc biệt để có thuốc phục vụ điều trị cho bệnh nhân.
Đến nay, theo ĐB Phong Lan, vẫn chưa giải quyết được tình trạng thiếu thuốc, thiếu trang thiết bị, vật tư y tế tại các bệnh viện. Trong thời gian đó bệnh nhân vẫn phải chờ đợi.

ĐB Phạm Khánh Phong Lan nêu ý kiến về dự luật Đấu thầu (sửa đổi). Ảnh: P.T

Về giá đấu thầu, ĐB Phong Lan cho rằng không thể lấy giá trúng thầu năm trước làm giá căn cứ năm sau. Đấu thầu bao giờ cũng chọn giá thấp nhất, làm sao đảm bảo giá rẻ nhất nhưng chất lượng đảm bảo, nhất là trong đấu thầu thuốc.

Tuy vậy, trong đấu thầu thuốc lại thiếu một tiêu chí rất quan trọng là đánh giá của bác sĩ điều trị về hiệu quả của thuốc ra sao, phải lượng hoá và công khai bởi hội đồng thuốc và điều trị.

Dù đánh giá này theo ĐB Phong Lan, có thể hơi cảm tính, sau này khi cơ quan kiểm tra vào có thể kết luận sao không chọn thuốc rẻ hơn. Song bản thân bác sĩ với quá trình học tập, lương tâm nghề nghiệp, lời thề Hippocrates, khi chọn thuốc phải có hiệu quả điều trị cho người bệnh.

“Đồng ý vẫn có tiêu cực, nhưng phải xây dựng làm sao đảm bảo chất lượng thuốc. Nếu không lại phí thời gian làm luật mới mà không hiệu quả. Có quốc gia nào trên thế giới mà đấu thầu khốn khổ như chúng ta hay không?”, ĐB Phong Lan nói.

Theo bà, việc đấu thầu thực tế liên quan mật thiết về tự chủ bệnh viện. Nếu Bệnh viện được tự quyết mua thuốc nào, điều trị sao, kiểm soát bằng hình thức tổng thanh toán.

“Nếu sợ tiêu cực, sợ người ta ăn cắp thì làm thí điểm và có giám sát cơ quan chức năng. Chứ đừng làm khổ Mặt trận tổ quốc và các hội đoàn. Bản thân tôi khi đi giám sát đôi khi cũng rất hoảng hốt với các chiêu thức, chưa nói gì các hội đoàn không có kiến thức chuyên môn”, bà Lan nêu thực tế.

Trước đó ĐB Trần Khánh Thu (Thái Bình) nêu vấn đề, cần có cách đảm bảo công tác đấu thầu công khai, minh bạch, đạt hiệu quả, tránh sai sót, vi phạm không đáng có.

Theo ĐB Thu, cần bổ sung vào dự thảo luật quy định riêng về đấu thầu cho ngành y tế như mua sắm thuốc, mua sắm trang thiết bị y tế, vật tư tiêu hao, vật tư thay thế, hóa chất sinh phẩm và các dịch vụ phi tư vấn khác.

Đồng thời cần có quy định chi tiết hình thức chỉ định thầu, xử lý chỉ định thầu rút gọn.