Ngày 30-7, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM xử phúc thẩm vụ Công ty Cổ phần Dịch vụ Phú Nhuận MASECO kiện hành chính yêu cầu hủy quyết định của chánh Thanh tra Bộ Tài chính xử phạt truy thu thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN). Tòa đã tuyên y án sơ thẩm của TAND TP.HCM hủy quyết định nói trên và buộc Thanh tra Bộ Tài chính trả lại MASECO hơn 7,17 tỉ đồng.

Đây là vụ DN thắng kiện cơ quan nhà nước trong lĩnh vực xử phạt, truy thu thuế DN khá hi hữu.

Nộp tiền rồi khởi kiện

Trước đó, năm 2012, chánh Thanh tra Bộ Tài chính có quyết định về xử phạt truy thu thuế TNDN, buộc MASECO nộp lại hơn 7,17 tỉ đồng. Cơ quan này cho rằng đây là số tiền thuế TNDN chênh lệch từ năm 2009 đến 2011 mà MASECO đã hết thời hạn hưởng ưu đãi về thuế TNDN 20%.

Không đồng tình, MASECO khiếu nại quyết định này cả về thủ tục thanh tra và nội dung quyết định. Sau khi khiếu nại bị bác, MASECO đã nộp hơn 7,17 tỉ đồng vào tài khoản tạm giữ của thanh tra Bộ Tài chính, đồng thời nộp đơn khởi kiện hành chính ra tòa.

Tại tòa, MASECO trình bày: Theo giấy chứng nhận ưu đãi đầu tư của UBND TP.HCM cấp thì MASECO được hưởng các ưu đãi về thuế TNDN là 25% không quy định thời hạn ưu đãi, đồng thời được miễn hai năm và giảm 50% số thuế phải nộp cho bốn năm tiếp theo. Năm 2009, công ty này vẫn còn được ưu đãi về thuế suất thuế TNDN. Việc MASECO kê khai và nộp thuế TNDN theo thuế suất 20% là thực hiện theo Thông tư 128/2003/TT-BTC của chính Bộ Tài chính.

Trong khi thụ lý vụ kiện hành chính này, TAND TP.HCM đã gửi giấy thông báo thụ lý đến các bên. Nhận được văn bản này, ngày 26-7-2013, phó chánh Thanh tra Bộ Tài chính (người được ủy quyền) gửi đến tòa văn bản cho rằng hành vi của MASECO là cố tình trốn thuế của Nhà nước và đề nghị tòa chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để làm rõ hành vi gian lận, trốn thuế của MASECO và các cá nhân liên quan... Văn bản này đồng thời gửi đến TAND Tối cao, VKSND Tối cao và nhiều nơi khác.

Sau khi bị tòa sơ thẩm tuyên thua kiện, phía bị kiện kháng cáo yêu cầu hủy án vì cho rằng tòa kéo dài thời gian giao bản án, hoãn xử quá lâu mới mở lại phiên tòa. Về phần nội dung, phía bị kiện cho rằng án sơ thẩm tuyên không đúng...

Tòa lưu ý thái độ người bị kiện

Tại phiên phúc thẩm, thái độ của bên bị kiện rất căng thẳng khiến HĐXX phải lưu ý. Chủ tọa nhắc nhở vị này điều chỉnh thái độ khi tham gia tố tụng. Chủ tọa nhấn mạnh tòa mong muốn cơ quan hành chính đưa ra các lập luận sắc bén để bảo vệ quyết định mình đã ban hành chứ không phải có hành vi gửi đơn đến các cơ quan tố tụng tối cao yêu cầu buộc chỉ đạo phải thế này thế kia trong vụ án mà mình bị kiện.

Thẩm phán chủ tọa phân tích thêm: Luật trao quyền lực cho mỗi cơ quan hành chính nhưng phải có sự kiểm soát và việc tham gia tố tụng hành chính tại tòa cũng là một hình thức kiểm soát quyền lực đó. Bên bị kiện trong trường hợp này đừng vì mình là cơ quan quyền lực nhà nước mà quên đi tư cách tham gia tố tụng của mình. “Là cơ quan quản lý thuế, các anh phải biết hòa nhịp cùng nền kinh tế với các DN chứ không nên tự cho mình cái quyền quá cao! Nhiều ngành hiện nay đứng trước việc bị kiện quá nhiều họ còn phải tổ chức tập huấn cho cán bộ mình thái độ chuẩn mực khi tham gia tố tụng tại tòa...” - chủ tọa nói.

Trước thái độ vừa cương vừa nhu của chủ tọa, đại diện bên bị kiện mới tỏ thái độ đúng mực và giải thích rằng: “Vì là lần đầu tham gia phiên tòa” và nói sẽ rút kinh nghiệm nghiêm túc.