Nguyên Thủ tướng Nhật Yasuo Fukuda đã bí mật gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong chuyến thăm Bắc Kinh từ ngày 27 đến 29-7 nhằm thảo luận các biện pháp cải thiện quan hệ song phương trước thềm hội nghị APEC ở Bắc Kinh vào tháng 11 tới.

Báo Asahi Shimbun (Nhật) ngày 3-8 dẫn các nguồn tin cho biết ông Yasuo Fukuda đã sử dụng quan hệ cá nhân của ông ở Trung Quốc để thiết kế cuộc gặp nêu trên.

Báo Yomiuri Shimbun (Nhật) dẫn nhiều nguồn tin xác nhận ông Yasuo Fukuda đã gặp Chủ tịch Tập Cận Bình ở Bắc Kinh hồi cuối tháng trước để trao đổi ý kiến về cách thức cải thiện quan hệ Nhật-Trung.

Báo Jiji Press (Nhật) cho biết thêm ông Yasuo Fukuda gặp Chủ tịch Tập Cận Bình để thăm dò khả năng tổ chức cuộc gặp song phương giữa Thủ tướng Shinzo Abe và ông Tập Cận Bình trong thời gian sớm nhất.

 
Thủ tướng Nhật Shinzo Abe gặp Tổng thống Brazil Dilma Rousseff tại Brasília (Brazil) ngày 1-8. Ảnh: FOTOSPUBLICAS

Từ tháng 9-2012, sau khi Nhật quốc hữu hóa quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, ông Tập Cận Bình rất ít tiếp xúc với cá nhân có ảnh hưởng nào của Nhật. Tuy nhiên hồi tháng 4-2013, ông Tập Cận Bình đã gặp ông Yasuo Fukuda tại một hội nghị quốc tế ở Hải Nam.

Trong khi đó, ngày 2-8 (giờ địa phương), Thủ tướng Shinzo Abe đã tổ chức cuộc họp báo ở Sao Paulo (Brazil), chặng dừng chân cuối cùng trong chuyến thăm năm nước Mỹ La tinh của ông (Mexico, Trinidad & Tobago, Colombia, Chile và Brazil).

Tại cuộc họp báo, Thủ tướng Shinzo Abe nói ông hy vọng cuộc gặp cấp cao Nhật-Trung sẽ diễn ra trong khuôn khổ hội nghị APEC sắp tới tại Bắc Kinh.

Ông cho rằng hai nước phải đối thoại vì có nhiều vấn đề cần giải quyết và Nhật sẽ tập trung vào các nỗ lực ngoại giao thầm lặng để xây dựng lại quan hệ với Trung Quốc.

Ông nhấn mạnh hai nước phải xây dựng nguyên tắc quan hệ cùng có lợi dựa trên lợi ích chiến lược chung.

Liên quan đến chính sách chủ động đóng góp hòa bình quốc tế của Nhật, ông cho biết Nhật sẽ sớm hoàn tất các đạo luật cần thiết để thực thi quyền phòng vệ tập thể.

Ông khẳng định nhiều nước đánh giá cao đóng góp của Nhật cho hòa bình quốc tế trong thời gian qua, trong đó có quyết định đưa binh sĩ Nhật đến Haiti tham gia gìn giữ hòa bình sau động đất năm 2010. Ông cho biết Nhật sẽ giữa vai trò để đưa ra giải pháp ngoại giao hòa bình cho xung đột Ukraine.

Theo trang web của Bộ Ngoại giao Nhật, kết thúc chuyến thăm ba ngày ở Brazil của Thủ tướng Shinzo Abe hôm 2-8, hai nước đã ra tuyên bố chung nhấn mạnh: - Nâng quan hệ hai nước lên tầm đối tác toàn cầu và chiến lược. Tổ chức đối thoại ngoại trưởng hằng năm giữa hai nước.

- Tổ chức đối thoại về ngoại giao và quốc phòng, trong đó có hợp tác sản xuất thiết bị quốc phòng.

- Cần nỗ lực ngăn ngừa xung đột và sử dụng các giải pháp hòa bình cho các tranh chấp quốc tế. Bất cứ hành động hay biện pháp nào nhằm giải quyết xung đột đều phải phù hợp với hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế.

- Các vấn đề và tranh chấp ở Mỹ La tinh và châu Á cần phải được giải quyết hòa bình bằng luật pháp quốc tế chứ không phải bằng vũ lực.