Tháng 3-2017, TAND TP.HCM thụ lý vụ tranh chấp hợp đồng góp vốn giữa nguyên đơn là Công ty Cổ phần Phát triển và Kinh doanh nhà (gọi tắt là HDTC) với bị đơn là DWS Star Bridge Limited Liability Company (doanh nghiệp (DN) Hàn Quốc, gọi tắt là DWS). Trong vụ án, tòa xác định Công ty TNHH Quy hoạch và Phát triển nhà Việt Nam-Hàn Quốc (gọi tắt là VK Housing) là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Giao nguyên đơn tạm quản lý đất dự án

Quan hệ tranh chấp của vụ án là tranh chấp giữa các thành viên góp vốn trong VK Housing. Theo đó, HDTC (góp vốn 20%) khởi kiện DWS (góp vốn 80%) với các yêu cầu: Không công nhận các hợp đồng chuyển nhượng vốn góp tại VK Housing giữa DWS với hai DN khác; hủy các giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và đăng ký DN của VK Housing.

Trong lúc tòa tiến hành thủ tục ủy thác tư pháp để thông báo cho DWS (tại Hàn Quốc) biết về việc HDTC khởi kiện để DWS có ý kiến thì ngày 20-12-2017, thẩm phán được phân công giải quyết vụ án ký ban hành Quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời số 298 (gọi tắt là Quyết định 298) theo yêu cầu của HDTC.

Theo Quyết định 298, tòa áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời là cấm hoặc buộc thực hiện hành vi nhất định. Cụ thể: HDTC có trách nhiệm tạm quản lý khu đất theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất do UBND TP.HCM cấp ngày 28-1-2010 cho HDTC trong thời gian chờ tòa giải quyết vụ án.

VK Housing khiếu nại yêu cầu tòa hủy bỏ Quyết định 298 vì UBND TP.HCM đã giao cho VK Housing làm chủ đầu tư hợp pháp để thực hiện dự án khu nhà ở cao tầng The Mark (tên cũ là khu nhà ở cao tầng Saigon Castle) trên khu đất này. Ngoài ra, khu đất còn là đối tượng tranh chấp trong một vụ án khác giữa DWS, HDTC và VK Housing mà TAND TP.HCM đang thụ lý giải quyết từ tháng 12-2016.

VK Housing đã được cấp phép hợp pháp để làm chủ đầu tư dự án tại khu đất này. Ảnh: P.VÂN

“Quyết định 298 không những không giúp việc giải quyết vụ án thuận lợi hơn mà còn khiến việc thi công dự án bị đình trệ, chúng tôi phải bồi thường hợp đồng thi công với các nhà thầu, không đảm bảo tiến độ đã đăng ký với UBND TP.HCM. Những thiệt hại hàng triệu đôla này ai sẽ chịu trách nhiệm bồi thường cho chúng tôi? VK Housing sẽ phải giải trình ra sao với UBND TP.HCM về việc chậm trễ thực hiện tiến độ dự án? Các tài sản hiện có trên khu đất ai sẽ bảo quản, ai sẽ chịu trách nhiệm khi xảy ra thất thoát và hư hại trong quá trình tòa giải quyết án khi bản chất đây chỉ là vụ tranh chấp giữa các thành viên công ty với nhau?” - đại diện VK Housing bức xúc nói với PV Pháp Luật TP.HCM.

Đại diện VK Housing cho biết thêm: “Thực tế, hiện dự án The Mark mà VK Housing là chủ đầu tư đang được triển khai và tiến hành các hạng mục xây dựng như khoan cọc nhồi, thi công phần móng... Việc VK Housing quản lý khu đất không làm ảnh hưởng gì đến việc giải quyết vụ án của tòa, cũng không gây khó khăn cho tòa”.

Quyết định “cấm, buộc” không phù hợp quy định

Về mặt pháp lý, một kiểm sát viên VKSND TP.HCM nhận xét: Để áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời là cấm hoặc buộc thực hiện hành vi nhất định theo Điều 127 BLTTDS 2015 thì tòa phải chỉ ra được căn cứ cho thấy nếu không buộc HDTC tạm quản lý khu đất thì sẽ làm ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ án, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người khác có liên quan trong vụ án mà tòa đang giải quyết. Tuy nhiên, Quyết định 298 không nêu ra các căn cứ chứng minh được các nội dung này.

Hơn nữa, khu đất đang được VK Housing triển khai dự án, tiến hành các hạng mục xây dựng nên việc giao cho HDTC tạm quản lý là chưa phù hợp với tình trạng sử dụng đất thực tế.

Do vậy, theo vị kiểm sát viên trên, việc tòa áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời tạm giao quyền quản lý khu đất cho HDTC trong thời gian giải quyết án là không đúng quy định pháp luật tố tụng dân sự và không dựa trên tình trạng sử dụng đất thực tế.

Luật sư Nguyễn Sơn Lâm (Giám đốc Công ty Luật hợp danh Nam Trí Việt) cũng cho rằng nội dung biện pháp khẩn cấp tạm thời mà tòa áp dụng chưa phù hợp.

Luật sư Lâm phân tích: Biện pháp khẩn cấp tạm thời là cấm hoặc buộc thực hiện hành vi nhất định có thể được xem là một “nghĩa vụ” mà bị đơn, người liên quan phải thực hiện theo yêu cầu được tòa chấp nhận của phía nguyên đơn. Thế nhưng nội dung mà tòa áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời trong trường hợp này lại không “cấm” hoặc “buộc” phía bị đơn, người liên quan phải thực hiện nghĩa vụ nào cả mà đơn thuần chỉ là giao “quyền” cho nguyên đơn được hưởng, đó là tạm quản lý khu đất đang thực hiện dự án. Điều này không phù hợp với nội hàm của biện pháp khẩn cấp tạm thời này.