Câu hỏi: Xin Quý luật sư cho tư vấn cho tôi một việc như sau: Do muốn thay đổi nơi cư trú từ nông thôn lên thành thị,  bố mẹ tôi đã bán nhà đất ở quê Thái Bình  lên Hà Nội để mua nhà đất đất. Nhưng vì còn có nhiều bỡ ngỡ về nhà đất và không có kiến thức pháp luật nên bố mẹ tôi có nhờ bác họ mua giùm một lô đất. Đến nay ông bác này tôi không trả lại bố mẹ tôi lô đất  này với lý do ông ấy đã đứng tên trên sổ đỏ và giấy tờ quyền sở hữu. Vậy gia đình tôi phải làm thế nào để đòi lại đất? Xin chân thành cám ơn.
Nguyễn Thị An (Đông Anh Hà Nội)

Trả lời: về câu hỏi của bản chúng tôi trả lời như sau: Điều 168, Luật Đất đai năm 2013, quy định thời điểm  có giá trị pháp lý xác định quyền sở hữu, sử dụng hợp pháp của một cá nhân, tổ chức khi mua, bán, tặng cho, thế chấp... một thửa đất là thời điểm cá nhân, tổ chức đó được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ. Cụ thể quy định như sau :
- Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất khi có giấy chứng nhận. Đối với trường hợp chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp thì người sử dụng đất được thực hiện quyền sau khi có quyết định giao đất, cho thuê đất; trường hợp nhận thừa kế quyền sử dụng đất thì người sử dụng đất được thực hiện quyền khi có giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
- Trường hợp người sử dụng đất được chậm thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc được ghi nợ nghĩa vụ tài chính thì phải thực hiện xong nghĩa vụ tài chính trước khi thực hiện các quyền.
- Thời điểm người thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong dự án đầu tư xây dựng kinh doanh nhà ở để bán hoặc cho thuê; chuyển nhượng quyền sử dụng đất đồng thời chuyển nhượng toàn bộ dự án đối với dự án đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng để chuyển nhượng hoặc cho thuê sau khi có giấy chứng nhận và có đủ điều kiện theo quy định tại điều 194 của luật này.

Theo quy định trên thì quyền sử dụng đất (quyền hợp pháp được nhà nước bảo vệ) chỉ được xác lập vào thời điểm bố mẹ bạn có được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Do đó, vì bác họ bạn là người đứng ra mua đất và được cấp sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) đứng tên bác họ của bạn nên trong trường hợp này bác bạn là người có quyền đối với diện tích đất này. Nếu như bạn muốn đòi lại thửa đất này thì bạn phải đưa ra được những bằng chứng chứng minh về việc bố mẹ của bạn có thỏa thuận với bác họ về việc đưa tiền cho bác và nhờ bác thay mặt mình đứng ra mua đất hoặc có văn bản của bố mẹ bạn ủy quyền cho bác họ mua đất và đứng tên trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trong trường hợp gia đình bạn không có những giấy tờ, tài liệu chứng minh về thỏa thuận nhờ Bác họ mua đất thì bạn không thể đòi lại thửa đất này.