Câu hỏi:  Cách đây 4 năm tôi kết hôn với chồng là một Việt kiều Mỹ. Sau khi kết hôn, do sống chung có nhiều  mâu thuẫn nên chồng tôi đã trở về Mỹ và không quay trở lại Việt Nam nữa. Nay tôi muốn ly hôn với chồng nhưng ông ấy không về Việt Nam thì có thể làm thủ tục ly hôn được không? Chúng tôi có hùn tiền mua một tài sản chung là một căn nhà ở nước ngoài thì tôi có được phân chia tài sản hay không?".

Trả lời: Về vấn đề bạn hỏi chúng tôi xin trả lời như sau: tại Điều 127, Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định như sau: "Việc ly hôn giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài, giữa người nước ngoài với nhau thường trú ở Việt Nam được giải quyết tại cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam theo quy định của luật này. Trong trường hợp bên là công dân Việt Nam không thường trú ở Việt Nam vào thời điểm yêu cầu ly hôn thì việc ly hôn được giải quyết theo pháp luật của nước nơi thường trú chung của vợ chồng; nếu họ không có nơi thường trú chung thì giải quyết theo pháp luật Việt Nam". Theo quy định này thì bạn có thể nộp đơn đề nghị ly hôn tại Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi bạn cư trú để yêu cầu giải quyết theo quy định. Nếu bạn xác định được địa chỉ cư trú của chồng bạn tại nước ngoài và cung cấp cho tòa án thì tòa án sẽ làm thủ tục ủy thác tư pháp, gửi thông báo đến chồng bạn để về nước làm thủ tục ly hôn. Theo quy định của Bộ Luật Tố tụng Dân sự, nếu tòa án triệu tập hợp lệ lần thứ hai mà chồng bạn vẫn vắng mặt, tòa sẽ xét xử vắng mặt.

Trong trường hợp bạn không xác định được địa chỉ của chồng bạn ở nước ngoài thì tòa án sẽ liên hệ thông qua thân nhân của chồng bạn ở trong nước. Nếu thân nhân của chồng bạn không cung cấp địa chỉ, tin tức của chồng bạn cho tòa án, cũng như không thực hiện yêu cầu của tòa thông báo cho chồng bạn biết để gửi lời khai về cho tòa án thì coi đây là trường hợp bị đơn cố tình giấu địa chỉ, từ chối khai báo, từ chối cung cấp những tài liệu cần thiết. Nếu tòa án đã yêu cầu đến lần thứ hai mà thân nhân của chồng bạn vẫn không chịu cung cấp địa chỉ, tin tức của chồng bạn cũng như không chịu thực hiện yêu cầu của tòa án thông báo cho bị đơn biết, tòa án đưa vụ án ra xét xử vắng mặt bị đơn theo thủ tục chung.

Nếu bạn không biết bất kỳ tin tức gì về chồng bạn và chồng bạn cũng không có người thân tại Việt Nam thì bạn phải nộp đơn tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi cư trú đề nghị tòa án tuyên bố chồng bạn mất tích (hoặc chết) theo quy định. Sau khi tòa tuyên bố chồng bạn mất tích (hoặc chết) thì bạn làm thủ tục ly hôn như bình thường.