Câu hỏi: Xin Quý luật sư giải đáp giúp chúng tôi một câu hỏi như sau: cô ruột tôi trong lúc túng bấn có vay hai bà hàng xóm một số tiền với lãi suất cao. Cụ thể là cô tôi chỉ mượn bà A  30 triệu đồng, và bà B là 25 triệu đồng. Sau khi cô tôi đã trả lãi được hơn 1 năm, vì lãi suất quá cao, nếu vay 1.000.000 đồng thì lãi suất 20.000 đồng/ngày, nên cô tôi không có khả năng trả khoản lãi vay. Hai bà A B đã lợi dụng cô tôi không hiểu biết về luật pháp,  bắt cô tôi viết giấy vay nợ, với số tiền là 100 triệu đồng và 80 triệu đồng (là số tiền lãi cộng dồn theo ngày của hai khoản vay). Nhưng trong giấy nhận nợ của cô tôi, không ghi rõ là tiền lãi vay là bao nhiêu, tiền gốc là bao nhiêu, chỉ ghi tổng số tiền nợ, cô tôi do thiếu hiểu biết nên đã ký vào giấy nhận nợ này. Tôi muốn hỏi, nếu cô tôi không trả số tiền trên liệu có bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản hay không?

Trả lời: Về câu hỏi của bạn luật sư Hoàng Ngọc Bính của Công ty luật Á Đông trả lời như sau: 1. Theo quy định của Bộ luật hình sự, tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản"  tại Đều 139 và Điều 140 được quy định cụ thể như sau:
- Điều 139 quy định:  người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ hai triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới hai triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.
- Còn Điều 140 quy định: người nào có một trong những hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ một triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới một triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến ba năm…
Theo các quy định trên, nếu mẹ bạn không có thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản của bà A và bà B, thì sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản; đồng thời cũng không có thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản của A và B, không sử dụng tài sản vào mục đích bất hợp pháp, thì cũng sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
2. Mặt khác, về hành vi cho vay nặng lãi, theo quy định tại Điều 163, Bộ luật hình sự thì người nào cho vay với mức lãi suất cao hơn mức lãi suất cao nhất mà pháp luật quy định từ mười lần trở lên có tính chất chuyên bóc lột, thì bị phạt tiền từ một lần đến mười lần số tiền lãi hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến một năm. Phạm tội thu lợi bất chính lớn thì bị phạt tù từ sáu tháng đến ba năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ một lần đến năm lần số lợi bất chính, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm.
Về dân sự, theo quy định tại Điều 476 của Bộ luật dân sự 2005 thì lãi suất vay do các bên thoả thuận nhưng không được vượt quá 150% của lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố đối với loại cho vay tương ứng. Trong trường hợp các bên có thoả thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất hoặc có tranh chấp về lãi suất thì áp dụng lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố tương ứng với thời hạn vay tại thời điểm trả nợ. Do vậy, phụ thuộc vào mức lãi suất mà Ngân hàng nhà nước công bố ở thời điểm vay thì mới xác định được bà A và bà B có bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cho vay nặng lãi hay không.

Luật sư Hoàng Ngọc Bính

Hãy tăng thu nhập của bạn cùng chúng tôi: Chương trình chiết khấu 20% - 25% trên tổng giá trị mỗi hợp đồng mà bạn giới thiệu cho Công ty Luật Á Đông .....
______________________

"Công ty Luật Á Đông: Dịch vụ công chứng chứng thực, Dịch vụ thành lập công ty, dịch vụ kế toán, business registration certificate, thủ tục thành lập doanh nghiệp liên doanh, thủ tục thành lập công ty 100% vốn nước ngoài, thủ tục thay đổi đăng ký kinh doanh,  thủ tục chuyển nhượng đất đai, sở hữu trí tuệ, M&A, thủ tục giải quyết tranh chấp, hợp đồng, các thủ tục hành chính, Dịch vụ hợp pháp hóa lãnh sự (consular legalization in Vietnam),  và các dịch vụ pháp lý khác...hotline: 0904253822 - 04.6681411