Dịch vụ pháp luật doanh nghiệp của Luật Á Đông giúp bạn An Toàn, An Tâm và An Phát trong kinh doanh
****************

LTS: Khác với nước ngoài, các doanh nghiệp ở ta vẫn còn chưa “mặn mòi” chọn trọng tài thương mại để giải quyết tranh chấp. Một trong các nguyên nhân chính là phán quyết của trọng tài hay bị tòa án hủy. Tại tọa đàm “Hủy phán quyết trọng tài” do Trường ĐH Luật TP.HCM, TAND TP.HCM, Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam - VIAC tổ chức vào ngày 20-1, Pháp Luật TP.HCMghi nhận nhiều ý kiến phân tích rất đáng lưu ý.

• Ưu tiên Tòa án hay Trọng tài thương mại khi giải quyết tranh chấp?
• Phán quyết của Trọng tài sẽ được bảo vệ tốt hơn
• Vì sao quyết định của trọng tài hay bị tòa hủy?
• 'Philippines mượn tay trọng tài phủ nhận chủ quyền hợp pháp của Trung Quốc'

GS-TS Mai Hồng Quỳ (Hiệu trưởng Trường ĐH Luật TP.HCM, trọng tài viên VIAC) chia sẻ: “Số vụ việc giải quyết bằng trọng tài không là bao so với số vụ do tòa án xử nhưng dấu hiệu tốt là ngày càng có nhiều doanh nghiệp (DN) chọn giải quyết tranh chấp bằng trọng tài. Năm 2013, trọng tài ở VIAC giải quyết 99 vụ, năm 2014 tăng lên 124 vụ, trong đó 41% là vụ việc có yếu tố nước ngoài. Các tranh chấp chủ yếu là mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ. Đặc biệt có những vụ việc mới về năng lượng, tài chính, phân phối, tranh chấp của các tập đoàn lớn và cả cơ quan quản lý nhà nước cũng đưa ra trọng tài giải quyết.

Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài có rất nhiều thuận lợi, vừa nhanh gọn về thủ tục, vừa đảm bảo tính công bằng, giữ bí mật kinh doanh cho DN (xét xử kín, khác với tòa án xử công khai). Phán quyết của trọng tài không phải qua thủ tục công nhận và thi hành mà có thể được thi hành ngay tại Việt Nam theo Luật Thi hành án dân sự”.

. Vì sao DN còn ít chọn trọng tài, thưa giáo sư?

+ Một trong các nguyên nhân chính là tình trạng tòa án hủy phán quyết của trọng tài khiến cho DN muốn chọn trọng tài nhưng ngần ngại. Trong bốn năm 2011-2014 có đến 20 đơn yêu cầu hủy phán quyết dẫn đến 10 phán quyết bị hủy, 10 phán quyết không bị hủy. Trong khi đó ở các nước, ví dụ như Thụy Điển, Singapore, trọng tài tồn tại mấy chục năm mà rất hiếm có chuyện hủy. Lý do là ở các nước, tòa án ủng hộ và tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho trọng tài nhưng không can thiệp vào hoạt động của trọng tài.

 
Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài vừa nhanh gọn về thủ tục, vừa đảm bảo tính công bằng, giữ bí mật kinh doanh cho DN.

Ở nước ta, các trọng tài viên ở VIAC thực hiện rất nghiêm túc trình tự, thủ tục, giải quyết khách quan, công bằng. Vì vậy tòa án hầu như không hủy phán quyết vì hình thức được. Thế nhưng thực tiễn cho thấy đã có một số trường hợp tòa án xét lại nội dung vụ tranh chấp được giải quyết tại trọng tài, điều này không đúng với tinh thần của Điều 71 Luật Trọng tài thương mại. Đó là “Khi xét đơn yêu cầu, hội đồng xét đơn yêu cầu căn cứ vào các quy định tại Điều 68 của luật này và các tài liệu kèm theo để xem xét, quyết định; không xét xử lại nội dung vụ tranh chấp mà hội đồng trọng tài đã giải quyết”. Ngoài ra, điểm đ khoản 2 Điều 68 luật này cho phép tòa án hủy trong trường hợp “phán quyết trọng tài trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam” nhưng “các nguyên tắc cơ bản” lại không được giải thích rõ ràng.

. Để hạn chế việc hủy phán quyết trọng tài, Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao có Nghị quyết 01/2014 hướng dẫn rõ hơn các trường hợp được hủy. Từ khi có nghị quyết này thì tình hình có được cải thiện?

+ Dù đã có Nghị quyết 01 nhưng tòa vẫn hay vin vào điểm đ khoản 2 Điều 68 nói trên để hủy phán quyết trọng tài mà không nói rõ phán quyết sai chỗ nào, vi phạm gì. Luật quy định tòa không được thụ lý vụ án nếu các bên đã có thỏa thuận dùng trọng tài để giải quyết, vậy mà tòa cũng thụ lý!

 
Số lượng vụ tranh chấp qua các năm do trọng tài VIAC giải quyết. Đồ họa: QN

 
Các loại tranh chấp mà VIAC giải quyết

Theo tôi, các thẩm phán cần hiểu rõ các quy định về trọng tài để tránh xảy ra những vụ việc thụ lý sai hoặc hủy phán quyết một cách đáng tiếc. DN nước ngoài thường chọn trọng tài thương mại để giải quyết tranh chấp. Nếu tòa án ta cứ hủy phán quyết của trọng tài ta thì DN nước ngoài sẽ chọn trọng tài nước ngoài bên nước họ để giải quyết. Khi đó DN ta phải tốn kém tiền bạc đi lại, phiên dịch, thuê luật sư... thiệt hại ghê gớm.

. Xin cám ơn giáo sư.

______________________

Hãy tăng thu nhập của bạn cùng chúng tôi: Chương trình chiết khấu 20% - 25% trên tổng giá trị mỗi hợp đồng mà bạn giới thiệu cho Công ty Luật Á Đông .....
______________________
"Công ty Luật Á Đông: Dịch vụ thành lập công ty, dịch vụ kế toán, business registration certificate, thủ tục thành lập doanh nghiệp liên doanh, thủ tục thành lập công ty 100% vốn nước ngoài, thủ tục thay đổi đăng ký kinh doanh,  thủ tục chuyển nhượng đất đai, sở hữu trí tuệ, M&A, thủ tục giải quyết tranh chấp, hợp đồng, các thủ tục hành chính, consular legalization in Vietnam,  và các dịch vụ pháp lý khác...hotline: 0904253822 - 04.66814111"