Câu hỏi: Tôi có một vấn đề tế nhị trong gia đình rất mong các luật sư tư vấn giúp như sau: vừa qua tôi thuê thám tử theo dõi và phát hiện chồng mình cùng một phụ nữ thường đi chơi với nhau, rồi uống cà phê vào buổi trưa rất nhiều lần.  Mới đây họ đã cùng đi với nhau vào một nhà nghỉ suốt một đêm. Tôi muốn hỏi với những bằng chứng ở cùng nhau trong phòng suốt đêm đã có thể khẳng định là chồng tôi ngoại tình hay chưa? Và nếu là ngoại tình thì bị xử phạt hành chính hay xử phạt hình sự? Cơ quan nào có quyền xử phạt? Mức xử phạt tiền là bao nhiêu? 
TTH (Từ Sơn, Bắc Ninh)

Trả lời:  Theo nội dung câu hỏi và các dữ kiện mà bạn đưa ra, nếu xem xét dưới khía cạnh chứng cứ pháp lý thì chưa đủ cơ sở để khẳng định là chồng bạn đã có quan hệ ngoại tình với người khác. Tuy vậy, nhìn từ góc độ tình cảm và đạo đức xã hội thì một người đàn ông có gia đình mà lại thường xuyên cặp kè đi chơi, uống cà phê, cùng nhau đi vào nhà nghỉ với một người phụ nữ khác cho thấy, quan hệ giữa họ có dấu hiệu không bình thường, không trong sáng và thiếu đi sự chuẩn mực cần phải có trong quan hệ, ứng xử, trong lĩnh vực Hôn nhân và Gia đình.

Mặc dù vậy, về mặt luật định cũng như thực tế, không phải bất cứ người nào có quan hệ ngoại tình cũng đều bị xử phạt hành chính. Với một người khi có quan hệ ngoại tình, người đó sẽ chỉ bị xử phạt hành chính khi việc ngoại tình hội đủ những điều kiện theo quy định của pháp luật, cụ thể như sau:

+ Theo quy định tại điểm b, điểm c,  khoản 1 Điều 48 Nghị định 110 ngày 24-9-2013 của Chính phủ, quy định một người ngoại tình khi rơi vào một trong những trường hợp sau đây thì sẽ bị xử phạt hành chính:

“….b) Đang có vợ hoặc đang có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác.

c) Chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ;

- Người có thẩm quyền xử phạt hành chính trong những trường hợp trên, bao gồm:

+   UBND cấp xã (điểm b, khoản 1, điều 66 Nghị định 110/2013/NĐ-CP).

+  UBND cấp huyện (điểm b, khoản 2, điều 66 Nghị định 110/2013/NĐ-CP).

+  UBND cấp tỉnh (điểm b, khoản 3, điều 66 Nghị định 110/2013/NĐ-CP).

+  Chánh thanh tra Sở tư pháp (điểm b, khoản 2, điều 67 Nghị định 110/2013/NĐ-CP).

+ Trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành Sở tư pháp ( điểm b, khoản 3, điều 67 Nghị định 110/2013/NĐ-CP).

+ Chánh thanh tra Bộ tư pháp (điểm b, khoản 4, điều 67 Nghị định 110/2013/NĐ-CP).

- Mức phạt đối với hành vi vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng được quy định tại khoản 2, điều 47 Nghị định 110, cụ thể: “ Phạt tiền từ 1 triệu đồng đến 3 triệu đồng..” đối với những hành vi nói trên.

Về việc xử lý hình sự hành vi này, người  vi phạm bị cáo buộc có hành vi vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự: về tội “vi phạm chế độ một vợ, một chồng”, khi:

+ Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác;

+ Người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.